Op de Dutch Design Week 2019 focus ik op biobased kleur. Omdat ik niet alles kan opslurpen. Al jaren valt er in Eindhoven zoveel te zien qua circulair, biobased, hergebruik, duurzaam. En: veel materialen en producten van natuurlijke oorsprong ken ik via Omlab. Maar wat is er mogelijk in kleur?
door Margreet van Uffelen, mede-oprichter Omlab
Rood en blauw, kan dat biobased of duurzaam? Ik onderzoek het op woensdag 23 oktober 2019. Samen met mijn compagnon in Omlab, Huub Looze.
Vooral geschreven vanuit verwondering en een persoonlijke zoektocht naar meer kennis. Ik ben een schrijvende, observerende leek. Layman? Dat vroeg een standhouder in ‘t Engels. Leek zijn voelt net iets professioneler in een andere taal. Een fotoverslag.
Felle kleuren rood en blauw maar dan biobased
Waarom rood en blauw? Voor felle kleuren zijn vaak zwaar-chemische processen nodig. Een rode glazuur is allesbehalve milieuvriendelijk. Blauw in kleding en schilderkunst was lange tijd alleen voor de allerrijksten weggelegd. Rood in glas is en blijft duur en vergt een toxisch proces.
Van die weetjes, door de jaren heen opgepikt. Tijdens m’n werk in het keramisch werkcentrum, in boeken over de geschiedenis van kleur of bij de glaszetter. DDW19 lijkt me de kans om m’n kennis bij te werken.
The Growing Pavilion op kleur
Het eerste wat we willen zien is het Growing Pavilion op het Ketelhuisplein. Het tijdelijke gebouw is uit mycelium en andere biobased materialen opgetrokken. De schijnbaar druipende panelen zijn vooral wit en bruin. Maar hier en daar neigt het naar bruinrood, vooral in de zon.
We spreken er ontwerper en uitvinder Eric Klarenbeek, designer of the unusual en oprichter van Krown.bio. Binnen vind je zijn poef. Zit lekker, dat mycelium in een goeie vorm. En zijn algae factory staat er, een uitbarsting van gifgroene kleuren in levend materiaal.
Artez in ‘t Innovation Powerhouse (embassy of sustainable design)
Belandt vooraL in ‘t doolhof van Artez. Maak de quiz. Kies steeds de duurzaamste optie om tot kleurrijk materiaal met textieleigenschappen te maken. ‘t Is een kwestie kiezen, kiezen, kiezen als je voor duurzaamheid en milieuvriendelijkheid gaat.
Biobased kleuren in ‘t Veem-gebouw DDW19
Kleurrijke ambachten en innovaties bij Crafts Council Nederland
De stand van Crafts Council Nederland trekt me naar binnen. De producten ogen wat allenig, ieder voor zich zo op de grond. Maar dankzij de aanwezige maker en deskundige stagiaire valt er veel kennis en inspiratie te halen.
De Crafts Council Nederland belicht de betekenis en kracht van het maken. Mooi, die zin alleen al. Op de DDW19 gaat het over duurzame materialen en productieprocessen. De kleur in het vilt van Beatrice Waanders zit al in de gekozen wol. Hoe zit dat dan? Nou, de ooi wordt gedekt door een ram. Die heeft een spons met verf of een blok waskrijt om. Hij kleurt tijdens de vrijpartij de rug van het vrouwtje.
Normaal gesproken wordt dit deel van de wol weggegooid, schrijft Beatrice Waanders op de blog The Soft World. Of de kleur nou biobased is of niet, dat weet ik niet. Maar duurzaam is het proces wel.
Daan Veerman is ontwerper en schrijver is en vooral een digitale vakman, aldus CraftsCouncil.nl. Zijn eigen website maakt me helemaal fan van zijn werk.
Recepten en materialen van het Textilelab, De Waag
Het Textilelab van De Waag in het Veem-gebouw op DDW19 is net een uitsnede uit een modern archief. Toch komt ook de geur van een museum als Teylers als herinnering boven. Verzamelingen, ik kan er geen genoeg van krijgen. Bij de stand van De Waag kun je eindeloos lezen, kijken, neuzen. De kleuren zijn bijzonder, de materialen wonderlijk, de experimenten oh zo mooi gedocumenteerd.
Ontdek er bijvoorbeeld bacteriële verven. Hiervoor zijn geen chemicaliën nodig, haast geen water en veel minder energie.
Op kleur in ‘t Veem-gebouw
Cooking new materials. Op DDW19 zie je op veel plekken experimenten met leer, plastic en stoffen van natuurlijke oorsprong. Een interessante ontwikkeling, al zijn / lijken veel materialen nog zeer experimenteel.
Maar dit biologisch afbreekbare materiaal springt eruit. Sterk, alsof het zo geproduceerd kan worden. Gemaakt door Youyang Song.
Biobased betekent dat het materiaal een natuurlijke oorsprong heeft. Dan heb je het over snel groeiende gewassen en reststromen daarvan. Bijvoorbeeld. Maar dit voorbeeld kan ik hier niet onvermeld laten. Blauwe patronen, geprint met licht.
Klinkt mega-duurzaam, printen met licht. Maar uit de fotografie weet je dat er ook een lichtgevoelige plaat nodig is. Waarmee is dit textiel gemaakt? Zilvernitraat? Ik kan het niet vinden, maar misschien hoort dit voorbeeld hier niet tussen.
Tot slot: de mooiste vondst. Parelmoerglans op hout. Afhankelijk van hoe je er naar kijkt, zie je tinten blauw, turquoise, paars, roze, brons en zilver. De kleur is biologisch afbreekbaar én verbleekt niet in zonlicht.
Parelmoer op hout, gemaakt van cellulose. Je gelooft haast niet wat je ziet. Uitleg erbij: de celstructuur wordt afgebroken tot miscroscopisch kleine deeltjes (nano-niveau).
En dan? Magic, denk ik op ‘t eerste gezicht. De maker verwijst naar kleur en effecten uit pauwenveren en vlindervleugels. Normaal alleen na te maken met chemische middelen, veel water en veel energie. Wat ik begrijp gaat het om de breking van licht. De verschillende kleuren worden opgesplitst, net als in regenbogen.
Wonderlijk en hoopvol.
