Omlab 3dprintte een wc-gebouw (schaal 1:4) van cellulose, calciet, kaumera en een beetje alginaat. De pasta doet denken aan klei, het gedroogde materiaal aan keramiek of beton. Maar 3 van de 4 grondstoffen zijn afkomstig uit de riool- en drinkwaterzuivering. Waarom gebruikt Omlab materialen uit de watercyclus? Spul uit afvalwater. Huub Looze, co-founder van Omlab, legt deze voorliefde uit.
De biobased (print)pasta wordt gebruikt in de volgende onderzoeken / projecten:
- Onderzoek #printbaarbiobased
- The Exploded View (Nieuwe Helden)
- MAACQ. Kan de circulaire (print)pasta een milieuvriendelijker alternatief zijn voor betonprinting?
Waarom 3dprint Omlab met grondstoffen uit waterzuivering?
Ik werk biobased en zo circulair en regionaal mogelijk. Dat is wat Omlab doet en waarin ik ook lesgeef. Ik wil grondstoffen toepassen die niet voor voedsel gebruikt kunnen worden. Wat de waterschappen produceren aan grondstoffen zie ik als een ultieme kans, een bron. Er is genoeg van dat materiaal, maar er moeten meer toepassingen en oplossingen voor komen.
Het mooie aan deze reststromen van de waterzuivering is dat ze zo extreem waardeloos lijken. Je hebt het over afvalwater, je associeert het met poep en plas. Zuiver je dat, dan hou je materiaal over. Voorheen: Troep. Jaren geleden werd dat nog als afval verbrand. Of het materiaal was zelfs nog niet uitgevonden, zoals bij kaumera het geval is. Nu zijn het grondstoffen. Ik vind het extra mooi om dit soort reststromen, nevenstromen of bijproducten – veel termen voor hetzelfde – waarde te geven.
Calciet is een bijproduct van drinkwaterzuivering, kaumera en cellulose is afkomstig van rioolwaterzuivering. Het zijn circulaire reststromen. Als je aan dit soort arme materialen een hoogwaardige techniek als 3d-printen toevoegt krijg je iets spannends vind ik. Alle reststromen kunnen in principe een hogere waarde krijgen. Voorwaarde is: tijd voor onderzoek, ideeënrijkdom en vertrouwen van partners.
Ik ben ook fervent voorstander van materiaalgebruik uit de buurt, zo dichtbij mogelijk. Die buurt kan zo groot zijn als Nederland, maar ik begin met zoeken om Omlab heen. In Gelderland wordt sinds een jaar kaumera geproduceerd. Interessant! Idem dito voor calciet en cellulose, dat produceren de waterschappen. Nog niet die ene bij mij in de buurt, maar dat gaat wel gebeuren.
Het was geen liefde op het eerste gezicht. Het idee groeide in m’n hoofd sinds ik het recept met mosselschelpen (calciumcarbonaat) en alginaat had gezien. Dit recept van onderzoeker Marita Sauerwein (TU Delft) vind je op het open source platform Materiom.
Mijn idee was gelijk om het alginaat te vervangen door kaumera, wat vergelijkbare eigenschappen – en meer – heeft. Ook zocht ik een ruimere vormvrijheid dan de combi kalk en alginaat mij bood. Ik heb cellulose bijgemengd. De vezels maken de pasta sterker. In de testfase werkte ik eerst met industriële cellulose. Later heb ik dat vervangen door cellulose van de waterschappen (via EFGF, KNN Cellulose).
Ik onderzocht sinds januari een goed recept voor een #printbaarbiobased pasta. Calciet, cellulose en kaumera, aangevuld met een steeds kleiner wordend aandeel alginaat (gemaakt van bruinwier). De geur van de cellulose, maar ook de droogtechniek en de hechting van de lagen vragen om extra onderzoek. Maar de eerste 3d-prints vroegen om een toepassing.
Met reststromen uit het riool en drinkwaterzuivering vond ik het logisch om een eerste product te maken voor op de wc, een toiletrolhouder misschien. Of een tegel? In gesprek met Pascal Leboucq van Nieuwe Helden’s Biobased.Creations kwamen we uit op een wc-gebouw. Schaal 1:4 nu nog. Wie weet hoe groot we volgend jaar met #printbaarbiobased printen?
